بلاخره مایکروفر خوب است یا بد؟ - وبلاگ جزیره

به گزارش وبلاگ جزیره، با وجود اینکه مرکز بهداشت هاروارد و مرکز بهداشت جهانی اعلام نموده اند که گرم کردن غذا با مایکروفر ضرری ندارد، اما همچنان بعضی افراد از استفاده آن می ترسند. امروز در مطلب زیر به مضرات و باورهای اشتباه در رابطه با مایکروفر میپردازیم.

آیا مایکروفر برای سلامتی مضر است؟

بسیاری از مردم تصور می نمایند که مایکروفر، اشعه های مضر فراوری می نماید و سبب از بین رفتن مواد غذایی مفید و ضروری می گردد.

در این مقاله، نگاهی موشکافانه بر این دستگاه و اثراتی که بر مواد مغذی و سلامتی غذاها دارد، می اندازیم.

مایکروفر چیست و چطور کار می نماید؟

مایکروفر، یکی از وسایل برقی آشپزخانه است که انرژی الکتریکی را به انرژی الکترومگنتیک، که به آن امواج میکرو یا کوتاه می گویند، تبدیل می نماید.

این امواج، مولکول های غذایی را تحریک می نماید و آن ها را به جنب و جوش در می آورد. این امواج، سبب حرکت مولکول ها در جهت های مختلف، چرخشی، بالا و پایین، چپ و راست می گردد. در نتیجه این حرکات، مولکول ها با یکدیگر برخورد بیشتر نموده و فراوری گرما می نمایند.

درست مثل زمانی که در سرما، دست های خود را به هم می مالید تا کمی گرم گردد، این اتفاق در سطح مولکول ها می افتد.

امواج مایکروفر، اول در سطح مولکول های آب این اتفاقات را ایجاد می نمایند و پس از آن، این اتفاق برای مولکول های روغن، چربی ها، و حتی شکر می افتد.

به دلیل توزیع امواج در بین مولکول های غذا، این روش پخت در مقایسه با سایر روش ها سریعتر می باشد.

آیا امواج مایکوفر، برای بدن مضر است؟

امواج مایکروویو، از نوع الکترومگنتیک هستند. از آنجایی که نام آن ها، اشعه است، باعث نگرانی برای سلامتی می گردد.

درست است که مایکروویو، اشعه فراوری می نماید، اما همه اشعه ها خطرناک نیستند. امواج فرکانس های متفاوتی دارند که مثلاً از فرکانس بالا در اشعه ایکس و گاما آغاز می گردد و تا پایین ترین فرکانس که امواج رادیویی و مایکروویو است، ادامه پیدا می نماید.

دستگاه مایکروفر، فراوری امواج غیر یونی می نماید، و این امواج، درست مانند امواجی است که از تلفن همراه ساطع می گردد،اما با قدرتی بالاتر.

از آنجایی که این امواج فرکانس پایینی دارند، توانایی آسیب به DNA را ندارد.

نور هم نوعی موج الکترومگنتیک است. بنابراین، تمامی امواج مضر نیستند.

از طرفی در داخل مایکروفر، صفحه ای فلزی وجود دارد که مانع خروج امواج از مایکروویو می گردد. بنابراین، این عامل نیز، سبب ایمنی بیشتر آن شده است.

نکات ایمنی را رعایت کنید

مثلاً صورت خود را حداقل 30 سانتی متر از مایکروفر، دور نگه دارید. زیرا این امواج، به سرعت با افزایش فاصله کاهش می یابد.

بعلاوه از این مطمئن شوید که مایکروفر شما به خوبی تعمیر شده است. اگر دستگاه شما بسیار قدیمی و یا شکسته است یا درب ان به درستی بسته نمی گردد، یک دستگاه تازه و مطمئن بخرید.

مقدار و تعداد وعده های غذایی: تاثیر آن بر وزن و قند خون

مایکروفر، اندازه مواد مغذی را در مقایسه با سایر روش های پخت و پز کم نمی نماید!

هر یک از روش های طبخ غذا، سبب کاهش اندازه مواد مغذی می گردد. یکی از مهمترین عوامل در از بین بردن مواد مغذی، دمای بالا، زمان طولانی، به همراه آب زیاد برای طبخ غذا است.

در صورتی که آب غذا حین پخت زیاد باشد، سبب خروج و نشت ویتامین های محلول در آب شده و اندازه آن در غذاها کاهش می یابد؛ مایکروویو، از این 3 نظر بسیار خوب است. نتایج حاصل از مطالعات حاکی از این است که استفاده از مایکروویو و فر، برای پخت، سبب حفظ بیشتر مواد مغذی می گردد.

استفاده از مایکروفر، برای شیرهای خشک بچه ها نیز مناسب است اما از آن برای گرم کردن شیر مادر، نباید استفاده کرد. زیرا سبب از بین رفتن عوامل آنتی باکتریال شیر مادر می گردد.

مایکروویو، فراوری ترکیبات مضر حین پخت غذا را کاهش میدهد

یکی از مزایای مایکروویو این است که غذا به اندازه سایر روش های پخت و پز، گرم نمی گردد.

این افزایش دما در مایکروویو در مدت زمان کوتاهی اتفاق می افتد که این زمان کوتاه، اجازه فراوری ترکیبات خطرناک را نمی دهد.

عموماً دما در مایکروفر، به بیشتر از 100 درجه سانتی گراد یا 212 درجه فارنهایت نمی رسد. با این حال غذاهای چرب ممکن است قدری گرمتر شوند.

تحقیقات اخیر نشان می دهند، حین پخت برخی از مواد غذایی، ترکیبات مضر نیتروزآمین فراوری می گردد.

اندازه فراوری این ترکیبات در پخت آن غذاها با مایکروفر، به اندازه چشمگیری کمتر است.

نتیجه گیری

مایکروویو، وسیله ای ایمن، سریع و آسان برای طبخ است. شواهد و مدارکی از ضرر و زیان آن وجود ندارد و مطالعاتی، مزیت آن را در حفظ مواد مغذی در مقایسه با سایر روش های پخت و پز، به اثبات رسانده اند.

بنابراین از این وسیله، علاوه بر گرم کردن غذاها، می توان جهت پخت غذاها با اطمینان استفاده کرد. {1}

4 باور اشتباه درباره خطرات اجاق های مایکروویو

1- باور عامیانه: اجاق های مایکروویو عامل سرطان اند

این یکی از آن اعتقادها است که از بس دهان به دهان شده احتمالا مراجع علمی هم باورشان شده. اجاق های مایکروویو با فرکانس رادیویی کار می نمایند.

ما شبانه روز در معرض این امواج هستیم، چه از اجاق مایکروویو استفاده بکنیم چه نکنیم. البته امواج فراوریی این اجاق ها بسیار متمرکزتر از امواج دیگرند ولی بر اساس تحقیقات انجمن سرطان آمریکا، مادامی که از این دستگاه به طور اصولی و طبق دستورالعمل استفاده گردد هیچ خطری شما را تهدید نمی نماید.

2- باور عامیانه: غذاهایی که با اجاق مایکروویو پخته می شوند مضرند

با یک جست و جوی ساده در وب می توانید به حد نفوذ این ادعا در اذهان پی ببرید.

برخی می گویند غذاهای این نوع اجاق ها رادیواکتیوی هستند و عده دیگر معتقدند مواد شیمیایی ظرف حین پخت به غذا منتقل می گردد و آن را مسموم می نماید.

اول خیلی روشن باید گفت پخت غذا با اجاق مایکروویو غذا را رادیواکتیوی نمی نماید.

مایکروویو، رادیواکتیو نیست؛ موج مغناطیسی ساده ای است و هیچ ربطی هم به رادیواکتیو ندارد.

فرآیند طبخ در این اجاق ها بدین صورت است که ریزموج ها به غذا نفوذ می نمایند و مولکول های آب و دیگر مولکول های نامتقارن الکتریکی را به نوسان درمی آورند که درنهایت منجر به گرم شدن خوراک می گردد.

این احتمال وجود دارد که پخت غذا به این شیوه به رسوخ مواد شیمیایی به آن بینجامد، ولی اگر از ظروف مختص اجاق مایکروویو که فاقد سرب، فتالات یا BPA است استفاده گردد مسئله ای پیش نمی آید. هرچند برخی رای به بدی انواع ظروف پلاستیکی می دهند ولی پژوهش های مستند چنین نظری را تایید نمی نماید.

3- باور عامیانه: پخت خوراک با اجاق مایکروویو مواد مغذی و ویتامین های آن را از بین می برد

از قضا این یکی چندان هم نادرست نیست، ولی موضوع را شفاف بیان ننموده. در واقع وقتی مواد مغذی در معرض حرارت قرار می گیرند شکسته می شوند و این ربطی به منشا حرارت ندارد. طبخ غذا در آب (آب پز)، روی آتش (کباب) یا هر روش دیگر منجر به از دست رفتن بسیاری از مغذی های می گردد.

به علاوه بر اساس دستاورد محققان دانشگاه هاروارد از آن جا که در اجاق مایکروویو عملیات پخت سریع تر و با مایع کم تری انجام می گیرد نسبت به روش های دیگر مانند آب پز کردن، سرخ کردن و کباب کردن مواد مغذی کم تری از بین می رود.

4- باور عامیانه: دی ان ای (DNA) آبی که در اجاق مایکروویو قرار گرفته تغییر می نماید و موجب نابودی گیاهان می گردد

احتمالا در یکی از این نرم افزارهای پیغام رسان برایتان آزمایش علمی ای را فرستاده اند که در آن عده ای نتایج کاشفانه خود را با عوام الناس به اشتراک می گذارند.

در این آزمایش ها تعیین می گردد آبی که از اجاق مایکروویو خارج شده و پای گیاه ریخته می گردد آن را می خشکاند.

در نهایت هم می گوید مردم به غلط از خطر امواج این اجاق ها می ترسند، خطر اصلی تغییراتی است که این دستگاه بر سر غذا می آورد و با دگرگونی ساختار آن گوارش را برای بدن سخت می نماید.

اما آیا واقعا پخت غذا با این امواج، DNA آن را تغییر می دهد؟ خیلی ساده، خیر.

اصولا آب چیزی به عنوان DNA ندارد. همان طور که پیش تر هم گفتیم ریزموج های تابیده شده، به غذا نفوذ می نمایند و مولکول های آن را می لرزانند تا حرارت ایجاد گردد؛ درست مثل وقتی در سرما دستان خود را به هم می مالید تا گرم شوند. این فرآیند ساختار مولکولی غذا را تغییر نمی دهد. {2}

مضرات تشعشات ماکروویو

طی 10 سال گذشته استفاده از ماکروویو برای پختن، یخ زدایی و گرم کردن سریع غذا بسیار مرسوم و رایج شده است.

اما متاسفانه باید گفت که استفاده از این وسیله بی ضرر نیست.

نکته بسیار حائز اهمیت این است که وسایل پیشرفته امروزی، اگر چه به ظاهر کارها را سریع نموده اند و موجب راحتی و آسایش ما شده اند، اما مضراتی نیز دارند.

1- کاهش مواد مغذی در غذاها

اگرچه هر نوع پخت وپزی مقداری از مواد مغذی غذاها را از بین می برد، اما استفاده نمایندگان از ماکروویو باید آگاه باشند که پخت وپز غذا با مایکروویو نیز می تواند ارزش غذایی موادغذایی را کاهش دهد.

درسال 1998 در دانشگاه اوزاکا طی تحقیقاتی که انجام گرفت تعیین شد که پختن موادی مانند گوشت و شیر در میکروویو حدود 30 تا 40 درصد ویتامین B12 آن را کم می نماید.

ویتامین B12 عنصری مهم برای تشکیل گلبول های قرمز خون می باشد و به حفظ سلامت سیستم اعصاب یاری می نماید.

بنابراین کسانی که به طور دائم از ماکروویو استفاده می نمایند، باید ویتامین B12 مورد احتیاج بدن خود را از راه های دیگر به دست آورند.

بعلاوه پخت سبزیجات با آب در ماکروویو، ارزش غذایی آنها را 74 تا 97 درصد کاهش می دهد و اگر از آب برای پخت سبزیجات استفاده نگردد، ارزش غذایی آنها بیشتر حفظ می گردد.

2- کاهش ایمنی پخت غذا با برخی ظروف در ماکروویو

به دلیل برخورد مستقیم اشعه مادون قرمز در مدت زمان بسیار کم به غذا و ظروف درون مایکروویو، ممکن است مسائلی برای برخی ظروف پیش آید.

برخی از ظروف ممکن است ذوب شوند و یا آتش بگیرند.

ظروفی که در تهیه آنها آهن و فلز به کار رفته است، از جمله مواردی می باشند که استفاده از آن در ماکروویو ممنوع است، زیرا ظروف فلزی به عنوان رسانای جریان الکتریکی عمل نموده و زمانی که گرم می شوند، ممکن است خطراتی را ایجاد نمایند.

انواع ظرف های فلزی مانند انواع سینی، فویل های آْلومینیومی، ظروف با دستگیره های فلزی و ... از جمله ظروفی هستند که استفاده آنها در ماکروویو بسیار خطرناک می باشد.

توجه داشته باشید که قرار دادن ظروف بسیار سرد شیشه ای در ماکروویو ممنوع می باشد، زیرا ممکن است سبب ترک خوردن و یا شکستن کامل آن گردد.

از قرار دادن انواع کاغذ و موادی از این قبیل که ممکن است بر اثر تابش اشعه مادون قرمز آتش بگیرند، در ماکروویو خودداری کنید.

برخی اوقات مشاهده شده که برخی مایعات و موادغذایی درون ماکروویو با گرم شدن، منفجر شده و مسائل متعددی را ایجاد نموده اند، مثلا زمانی که آب کمی بیشتر از نقطه جوش خود در داخل ماکروویو گرم گردد، می تواند مانند بازکردن درب ظرف نوشابه و پخش شدن محتویات آن به اطراف، بترکد و مصرف نماینده را بسوزاند.

ظروف دربسته نیز می توانند در صورت گرم شدن بیش از حد در ماکروویو منفجر شوند.

در این حالت علاوه بر انفجار ممکن است سوختگی های شدید دست و صورت نیز پیش آید.

گفتنی است که باید استفاده نمایندگان ماکروویو از این مطالب آگاهی کافی را داشته باشند تا در حین استفاده از آن دچار مشکل نشوند.

در صورتی که لامپ درون ماکروویو شکست، هرگز به آن دست نزنید، زیرا لامپ آن حاوی بریلیوم است و خطرناک می باشد.

با دستکش یک بار مصرف، آن را بردارید.

3- ابتلا به بیماری ها

گاهی مشاهده می گردد برخی افراد از نوعی بیماری ناشناخته رنج می برند و پزشک دلیل آن را استفاده از ماکروویو می داند و آنها با کنار گذاشتن ماکروویو، بهبود می یابند.

برخی معتقدند استفاده از ماکروویو احتمال ابتلا به انواع سرطان را در افراد زیاد می نماید.

شاید دلیل اینکه برخی افراد ماکروویو را سرطان زا می دانند این باشد که می گویند برخی موادشیمیایی موجود در ظروف، در اثر حرارت ماکروویو وارد موادغذایی شده و موجب سرطان زا شدن غذا می گردد.

بنابراین استفاده نمایندگان از ماکروویو باید از ظروف مخصوص ماکروویو برای گرم کردن یا پختن غذا استفاده نمایند.

افراد استفاده نماینده از ماکروویو باید بدانند که برخی اعضای بدن مانند چشم ها و بیضه ها در برابر تشعشات ماکروویو بسیار حساس می باشند و اگر فاصله کافی با ماکروویو روشن رعایت نگردد، آسیب های جدی و برگشت ناپذیری به این اعضا می رسد. {3}

پی نوشت:

1.www.kiashpaze.ir

2.www.digikala.com

3.www.article.tebyan.net

منبع: راسخون