بزرگترین چالش فیل بودن! - وبلاگ جزیره

به گزارش وبلاگ جزیره، می گویند فیل هرگز فراموش نمی کند. اما این موضوع تا چه حد حقیقت دارد؟ حافظه فیل ها چقدر خوب است؟

به گزارش زومیت، اگرچه این حرف خیلی دقیق نیست که بگوییم فیل هرگز فراموش نمی نماید، ستبرپوستان برای به خاطر سپردن جزئیاتی که برای بقای آن ها کلیدی است، تکامل پیدا نموده اند. برای مثال، فیل های آفریقایی مسن (Loxodonta africana) می توانند صداها و بوهای خاص شکارچیان را به خاطر بیاورند (حتی می توانند بسته به بو و رنگ لباس بین گروه های مختلف مردم تمایز قائل شوند)، قدم های خود را برای پیدا کردن گودال های آب در ساوانای خشک ردیابی مجدد نمایند و اعضای خانواده و هم قطاران خود را از صدها فیل دیگر تشخیص دهند. گریم شانون، مدرس جانورشناسی در دانشگاه بنگور بریتانیا به لایوساینس گفت: توانایی پیدا کردن غذا و آب کافی در محیط های بسیار پویایی مانند ساوانا و در همان حین مدیریت روابط اجتماعی پیچیده و پرهیز از خطر شکارچی به مغزی احتیاج دارد که توانایی پردازش و به خاطر آوردن اطلاعات دقیق را داشته باشد. این مهارت مهمی است که می تواند به معنای تفاوت بین زندگی و مرگ باشد.-

فیل ها تنها حیواناتی نیستند که در ساوانا در پی غذا می گردند، اما چالش های منحصربه فردی که با آن روبه رو می شوند، احتیاجمند حافظه ای قوی است. برای مثال، هر فیل باید هر روز حدود 150 کیلوگرم گیاه بخورد و برای ارضای اشتهای زیاد خود فیل ها مسیرهای طولانی مهاجرت آغاز می نمایند بین فصل های مرطوب و خشک. اینکه آیا آن ها از این مهاجرت جان سالم به سر می برند یا نه به شدت به دانشی که از مسیر دارند، وابسته است.

کیتلین اوکانل، یکی از اعضای هیئت علمی دانشکده پزشکی هاروارد که شنوایی فیل ها را مطالعه می نماید، به لایوساینس گفت: حافظه قوی فیل به آن ها یاری می نماید تا مسیرهای مهاجرت طولانی را که شامل درخت و منابع آب می گردد، به خاطر بسپارند که برای عبور از مهاجرت طولانی بسیار مهم است.

حافظه خصوصا در طول خشکسالی اهمیت ویژه ای پیدا می نماید. مطالعه ای که سال 2008 در مجله Biology Letters منتشر شد، نشان داد گله های فیل که فیل ماده پیرتری رهبر گله آن ها بود که خشکسالی های گذشته را پشت سر گذاشته بودند، احتمالا با به خاطر آوردن اینکه چگونه گله از خشکسالی گذشته جان سالم به در برده است، با موفقیت گله های خود را به سمت آب راهنمایی کردند.

گله های فیل که به وسیله ماده های مسن تر راهنمایی می شوند که اغلب تجربیات زندگی زیادتری را دارند که در ذهنشان مانده است، معمولا در خشکسالی ها بهتر عمل می نمایند.

اگرچه گله ای که به وسیله ماده جوانی راهنمایی می شد که نمی توانست به خاطر بیاورد که چگونه نسل گذشته آخرین خشکسالی را گذرانده است. گله او به جای سفر به سرزمین تازه برای پیدا کردن آب در مکان خود ماندن و در آن سال نرخ مرگ ومیر بچه فیل ها به 63 درصد رسید. نرخ طبیعی مرگ ومیر در جریان خشکسالی فقط 2 درصد است. اوکانل که در مطالعه مشارکت نداشت، گفت: بنابراین، ماده های کهنسال به عنوان مخزن دانش اهمیت زیادی دارند. به همین دلیل است که حافظه طولانی مدت می تواند مستقیما به بقا منجر گردد.

فیل ها بعلاوه احتیاج است که خاطرات آن ها چیزی را راهنمایی کند که زیست شناسان آن را دینامیک همجوشی شکافت می خوانند. در این آرایش که در میان نخستی سانان و بعضی از گونه های نهنگ نیز رایج است، یک خانواده اصلی از فیل ها با صداها فیل دیگر دیدار می نماید (همجوشی)، اما بعدا همین خانواده از گروه جدا می گردد (شکافت). شانون گفت: عمل کردن در دنیای اجتماعی بسیار پیچیده قدرت مغزی قابل توجهی را می طلبد. بسیار مهم است که فیل ها دانش عمیقی درمورد خانواده های آشنا و اطرافیان نزدیک داشته باشند و بعلاوه بتوانند غریبه ها را بشناسند و در تعامل با افراد ناآشنا محتاط تر باشند که ممکن است حالت تهاجمی داشته باشند و برای واحد خانواده تهدیدی به همراه داشته باشند.

در مطالعه دیگری که سال 2014 در مجله PNAS منتشر شد، شانون و همکارانش نشان می دهند که فیل ها بعلاوه می توانند صدای انسان هایی را که با تهدید همراه هستند، شناسایی نمایند. آن ها دریافتند که فیل ها با شنیدن صدای ضبط شده قوم ماسای نیمه عشایری که به طور دوره ای فیل ها را می کُشند، بیشتر از شنیدن صدای قوم های کنیایی احتیاط می نمایند. فیل ها بعلاوه هنگام شنیدن صدای ضبط شده مردان ماسای برخلاف صدای ضبط شده زنان و بچه ها ماسای احتمال بیشتری بود که از خود دفاع نمایند. شانون گفت: حافطه قوی و توانایی های شناختی فوق العاده فیل ها به آن ها این امکان را داده است تا از زبان انسان برای معین خطری که گروه های مختلف انسان برای آن ها دارد، استفاده نمایند.

ساختارهای مغزی منحصربه فرد فیل ها ممکن است چیزی باشد که به آن ها اجازه می دهد این قابلیت های برجسته حافظه و شناخت را دارا باشند.

مجموعه مطالعاتی که به وسیله باب جیکوبز، استاد روان شناسی متخصص درزمینه علوم اعصاب در کالج کلرادو صورت گرفته است، نشان داده است که نورون های قشری فیل ها اساسا از نورون های قشری سایر گونه های باهوش فرق دارد.

جیکوبز فکر می نماید ویژگی های منحصربه فرد این نورون ها نشان می دهد که فیل ها با دقت درمورد خاطرات خود تامل می نمایند. او در وب سایت The Conversation می نویسد: مداربندی قشری منسجم در فیل ها از این ایده حمایت می نماید که آن ها اساسا حیوانات متفکری هستند.

فیل ها بعلاوه دارای بزرگ ترین مقدار مطلق مغز در میان پستانداران خشکی و بزرگ ترین لوب گیجگاهی نسبت به مقدار بدن هستند. لوب گیجگاهی بخش از مغز است که مسئول پردازش صدا و رمزگذاری حافظه است.

این واقعیت که فیل ها به شدت بر حافظه خود متکی هستند، موجب اهمیت بیشتر کوشش های حفاظتی می گردد. وقتی شکارچیان غیرقانونی بزرگ ترین فیل ها با بزرگ ترین عاج ها را هدف قرار می دهند، معمولا پیرترین فیل ها را نشانه می گیرند که مخزن حافظه جمعی گله هستند. از دست رفتن فیل های پیر به این معنا است که فیل های جوان تری مسئول گله می شوند که تجربه عبور امن گله از فصول خشک را ندارد.

به همین ترتیب، اگر بقای فیل ها وابسته به یادآوری مسیرهای مهاجرت به وسیله اعضای سالخورده باشد، توسعه ای که آن منظره را تغییر می دهد و مسیرهای حیاتی را قطع می نماید، می تواند پیامدهای ویرانگری برای کل گله ها داشته باشد. اوکانل گفت: زیستگاه آن ها به این دلیل که توسعه انسانی مسیرهای مهم مهاجرت را قطع می نماید، مورد تهدید واقع شده است و آن ها را به سرزمین های حاشیه ای محدود می نماید که اغلب فاقد منابع مهم مورداحتیاج برای عبور از فصول خشک است. یکی از پیامدهای آشکار این موضوع، اهمیت حفظ مسیرهای مهم مهاجرت فیل ها است.