خاتمه سال با خشکسالی شدید ، مخازن سدهای کشور 50 درصد خالی است - وبلاگ جزیره

به گزارش وبلاگ جزیره، پنجره و فرصت زمانی بارش امسال برای کشور رو به سرانجام است. اگرچه این روزها در برخی از استان ها شاهد بارندگی هستیم اما تفاوتی در شرایط خشکسالی کشور ایجاد نمی کند. شدت بارش ها طی سال آبی جاری به اندازه ای کم بود که کمبودها را جبران نمی کند.

سال گذشته رضا اردکانیان، وزیر نیرو تابستان سال 1400 را خشک ترین تابستان نیم قرن اخیر خواند. اما بعد از آن شرایط بارش ها باز هم ناامیدکننده بود. در سال آبی بعدی(ابتدای مهر 1400 تا شهریور 1401) نیز بر شدت خشکسالی افزوده شد. تا جایی که رئیس مرکز ملی اقلیم و مدیریت بحران خشکسالی به وبلاگ جزیره می گوید: سال آبی جاری را با خشکسالی شدید به خاتمه می رسانیم. همچنین سال آبی نو احتمالا خشکسالی باشد.

بارندگی در تمام استان ها کمتر از حد نرمال

احد وظیفه می گوید: بارندگی در تمام استان ها طی بهمن و اسفند 1400 و فروردین 1401 کمتر از اندازه نرمال بود.

البته شرایط استان ها از نظر بارش با هم فرق دارد. آنطور که رئیس مرکز ملی اقلیم و مدیریت بحران خشکسالی می گوید در برخی از استان ها شرایط بارش ها حدود 50 درصد کمتر از حد نرمال بود.

او می گوید: شرایط بارش در استان های ایلام، کرمانشاه، خوزستان و لرستان به ترتیب 61 درصد، 52 درصد، 45 درصد و 40 درصد منفی بود. یعنی شرایطی به مراتب نامطلوب تر از سایر استان ها.

وظیفه ادامه می دهد: بارندگی در استان های همدان، قزوین، تهران، البرز، سمنان، خراسان شمالی و رضوی به شدت زیر حد نرمال است.

بر اساس آنچه رئیس مرکز ملی اقلیم و مدیریت بحران خشکسالی می گوید: برخی از استان ها مانند اردبیل، آذربایجان شرقی و غربی و کهگیلویه وبویراحمد هم اندازه بارش ها حدود 10 تا 20 درصد کمتر از حد نرمال بارندگی داشتند.

پاییز و زمستان سال گذشته بارش ها در کشور کم بود. فروردین هم حدود 26 درصد بارندگی کاهش داشت. با این حال اردیبهشت شرایط بارندگی بهتر شد. اما آیا بارندگی های اردیبهشت در بهبود شرایط سدها و جبران کمبود بارش موثر است؟

رئیس مرکز ملی اقلیم و مدیریت بحران خشکسالی در این مورد می گوید: بارندگی های اردیبهشت 1401، در نیمه شمالی کشور بود. کمبود بارش در زمستان سال گذشته و بهار امسال به شدت بالا بود. در پاییز سال گذشته هم کمبود قابل توجهی داشتیم. بارش های اردیبهشت نمی تواند کمبودهای بارشی را جبران کند.

مخازن سدهای کشور 50 درصد خالی است

امسال(سال آبی) سال دومی است که بارندگی ها این چنین کمتر از حد نرمال است. کمبود شدید بارندگی هم اثر خود را روی حوزه رودخانه ها و ذخایر سدها می گذارد. احد وظیفه هم می گوید به ویژه در حوزه رودخانه های جنوب غرب کشور کم بارشی شدیدی داریم. از جمله استان های ایلام، کرمانشاه،لرستان و خوزستان که سرچشمه رودهای بزرگ مثل کرخه، کارون و دز هستند. در چنین شرایطی ظرفیت مخازن سدهای ایران چگونه است؟

رئیس مرکز ملی اقلیم و مدیریت بحران خشکسالی در این مورد می گوید: مجموع ذخایر سدهای کشور 50 درصد خالی است. در برخی از استان ها مانند تهران اما شرایط بسیار نامطلوب است.

او ادامه می دهد: مخازن سدهای استان تهران کمتر از 30 درصد پر است. به عبارتی 70 درصد ظرفیت سدهای تهران خالی است. خشکسالی بسیار گسترده است و تمام کشور را در برمی گیرد.

اما کاهش ذخایر سدها یعنی روی آوردن برخی به حفر چاه و برداشت آب از منابع زیرزمینی. در چنین حالتی هم سطح آب های زیرزمینی افت قابل توجهی پیدا می کند. افت سطح آب زیرزمینی هم یعنی افزایش خطر فرونشست زمین.

این در حالی است که فرونشست زمین نیز در ایران بحرانی است. کارشناسان هم تا به امروز بارها در این مورد هشدار داده اند و به مدیریت منابع آب و جلوگیری از برداشت های اضافه از منابع آبی زیرزمینی توصیه کرده اند.

احد وظیفه در پاسخ به یاینکه آیا امسال با کاهش آب شرب روبرو هستیم؟ می گوید: وزارت نیرو باید اعلام کند که شرایط آب شرب چگونه است. ما اطلاع نداریم. اما ذخایر سدها نشان می دهد شرایط خوب نیست. حتما باید تمهیداتی برای مصرف بهینه آب اندیشه شود.

پیش بینی خشکسالی برای سال آبی نو

پنجره و فرصت زمانی بارش امسال برای کشور در حال اتمام است. در تابستان هم معمولا به ندرت در کشور بارندگی داریم. رئیس مرکز ملی اقلیم و مدیریت بحران خشکسالی می گوید: در تابستان اگر بارندگی هم داشته باشیم از مرداد ماه به بعد محدود به سواحل شمالی کشور است. تقریبا از اواخر تیرماه بارندگی هایی نیز در جنوب سیستان وبلوچستان، شرق هرمزگان و جنوب شرق کرمان داریم که اغلب به صورت رگبار و رعد و برق پراکنده است. بنابراین با احتمال قریب به یقین سال آبی جاری را با خشکسالی شدید به خاتمه می رسانیم.

او می گوید: باتوجه به اینکه در فاز لالینا هستیم، به احتمال زیاد در سال آبی بعدی که از مهرماه شروع می شود، بارندگی دیرتر شروع می شود. همچنین بارندگی نسبت به حد نرمال ضعیف تر است. بنابراین خشکسالی شدت بیشتری می گیرد.

*لانینا: لانینو شرایطی است که در قسمت مرکزی و شرقی اقیانوس آرام رخ می دهد. موجب سردتر شدن آب از حالت طبیعی خود می شود. سرد شدن آب بیش از حد طبیعی آب سبب سرد شدن بیشتر آب در خشکی و کاهش بارندگی می شود.