حق اولاد چیست و به چه کسانی تعلق می گیرد؟
به گزارش وبلاگ جزیره، در قانون تامین اجتماعی برای فراد شاغلی که دارای فرزند هستند مزایای خاصی در نظر گرفته شده است که یکی آنها قانون حق اولاد است. اما حق اولاد چیست و چگونه محاسبه می شود؟ برای پاسخ به این سوال ها در ادامه این پست از بلاگ خبرنگاران با همراه باشید.
حق اولاد چیست؟
طبق قانون تامین اجتماعی، کلیه افرادی که در بخش خصوصی و دولتی فعالیت می کنند و تحت پوشش بیمه تامین اجتماعی قرار دارند، در خاتمه هر ماه مبلغی تحت عنوان حق اولاد دریافت می کنند. درواقع این مبلغ کمک هزینه ای برای مخارج بچه ها بیمه شدگان است. هرچه تعداد بچه ها یک کارمند بیشتر باشد، طبعا مبلغ بیشتری به او تعلق خواهد گرفت.
تا سال 1394 این حق در بخش خصوصی تنها برای دو فرزند پرداخت می شد، اما با تغییر قوانین و تشویق به افزایش جمعیت، این محدودیت برداشته شد و در حال حاضر به همه بچه ها کارمندان وکارگران تحت پوشش بیمه، این مبلغ تعلق می گیرد. در بخش دولتی این حق به سه فرزند تعلق می گیرد.
تفاوت حق اولاد با حق عائله مندی چیست؟
در قانون کار، حق اولاد بر اساس حداقل حقوق کارگران محاسبه می شود و پرداخت آن بابت فرزند است و شامل همسرنمی شود. اما کارمندان دولت علاوه بر این دستمزد، از مبلغ عائله مندی برای همسر نیز برخوردار می شوند. البته در بخش خصوصی نیز کارفرمایان می توانند حق عائله مندی را به عنوان مزایا برای کارمندان خود در نظر بگیرند. این حق شامل افرادی می شود که دارای شرایط زیر باشند:
- مردانی که همسران آنها به دلیل سانحه یا بیماری از کارافتاده محسوب شوند.
- باز نشستگان تامین اجتماعی
- برای بچه ها پسر زیر 18 سال کمک هزینه عائله مندی پرداخت خواهد شد.
- بچه ها دختر درصورتی که شاغل و متاهل نباشند.
- زنانی که به تنهایی وظیفه سرپرستی خانه را بر عهده داشته باشند.
- اگر دختر پس از طلاق تحت تکفل پدر باشد، به او حق عائله مندی تعلق خواهد گرفت.
شرایط دریافت حق اولاد
- کارگر یا کارمند برای دریافت این مبلغ باید 720 روز سابقه کار داشته باشد.
- فرزند کارگر یا کارمند باید داری کمتر از 18 سال سن و مشغول به تحصیل باشد.
- فرزند کارگر یا کارمند باید از 18 سال کمتر داشته باشد و شاغل نباشد.
- در صورتی که فرزند کارگر بیشتر از 18 سال سن داشته باشد و دارای بیماری خاصی باشد که قادر به کارکردن نباشد، این حق به او تعلق خواهد گرفت.
- شخص باید تحت پوشش تامین اجتماعی باشد.
- اگر زن و مردی هردو در یک مجموعه مشغول به کار باشند، هرکدام به تنهایی مشمول دریافت این مبلغ خواهند بود و کارفرما نمی تواند به بهانه پرداخت به یکی از آن ها، از پرداخت به دیگری اجتناب کند.
نحوه محاسبه حق اولاد
بر اساس ماده 86 قانون تامین اجتماعی، این مبلغ باید سه برابر مزد روزانه کارگر ساده برای هر فرزند در ماه باشد.
نحوه محاسبه در بخش خصوصی
نحوه محاسبه این مبلغ در بخش خصوصی به شرح زیر است:
نحوه محاسبه در بخش دولتی
برای کارمندان بخش دولتی مبلغ عائله مندی جدا از حق اولاد است:
- حق اولاد برای یک فرزند در بخش دولتی = 14% × ضریب سالانه × حداقل حقوق مبنا
- عائله مندی در بخش دولتی= 70% × ضریب سالانه × حداقل حقوق مبنا
قانون حق اولاد سال 1401 و 1400
در سال 1400:
| ردیف | شرح | مبلغ |
1 | برای یک فرزند (معادل 3 روز حداقل مزد سال 1400) | 2،655،493 ریال |
2 | برای دو فرزند (معادل 6 روز حداقل مزد سال 1400) | 5،310،986 ریال |
| 3 | برای سه فرزند (معادل 9 روز حداقل مزد سال 1400) | 7،966،479 ریال |
حق اولاد سال 1401چقدر است؟
| ردیف | شرح | مبلغ |
1 | برای یک فرزند (معادل 3 روز حداقل مزد 1401) | 4،179،750 ریال |
2 | برای دو فرزند (معادل 6 روز حداقل مزد سال 1401) | 8،359،500 ریال |
3 | برای سه فرزند (معادل 9 روز حداقل مزد سال 1401) | 12،539،250 ریال |
نکته: دریافت این دستمزد در محاسبه عیدی و سنوات تاثیرگذار نیست.
در صورت عدم پرداخت حق اولاد از طریق کارفرما چه باید کرد؟
پرداخت این دستمزد و مبلغ عائله برعهده کارفرما است و در صورتی که به هردلیلی آن را پرداخت نکند، کارگر یا کارمند می توانند با ارائه شکایت، مبلغ را دریافت کنند. اگر این مبالغ در طی چند سال پرداخت نشوند، هرسال با توجه به همان سال پرداخت و محاسبه خواهند شد.
آیا حق اولاد مشمول مالیات می شود؟
از آنجایی که در بخشنامه مالیاتی اشاره ای به مشمول مالیات نشدن این مبلغ جود ندارد، می توان گفت حق اولاد و عائله مندی مشمول مالیات می شوند.
معایب قانون حق اولاد
- طبق قانون وزارت کار، حداقل 720 روز سابقه برای دریافت این حق ضروری است. این به معنای این است که کارگاران تا دوسال باید صبر کنند تا بتوانند از این مبلغ بهره مند شوند.
- با اینکه کارفرمایان موظف به پرداخت این حق هستند، اغلب عده ای از پرداخت آن سرباز می زنند و بسکمک از کارگران در صورتی که این مبلغ را دریافت نکنند، باز هم از کارفرما شکایت نمی کنند، زیرا احتمال اخراج آنها بسیار بالا خواهد بود.
سوالات متداول
- شرایط دریافت حق اولاد چیست؟ طبق قانون وزارت کار، کارمند یا کارگر باید درای فرزند زیر 18 سال محصل و حداقل 720 روز سابقه کار باشد.
- حق اولاد سال 1401 چقدر است؟ برای هر فرزند معادل 4،179،750 ریال است.
جمع بندی
در قانون کار به افراد شاغل که دارای فرزند هستند توجه ویژه ای شده است. یکی از مزایایی که برای این دسته از افراد در نظر گرفته شده حق اولاد است. کلیه کارمندان تحت پوشش بیمه نامین اجتماعی که دارای 720 روز سابقه کار و فرزند محصل زیر 18 سال هستند، مشمول دریافت این دستمزد خواهند بود.
منبع: بلاگ دیوار